Veiligheidstheater in het luchtruim

Na de mislukte aanslag op een vliegtuig in de Verenigde Staten, worden de veiligheidsmaatregelen op luchthavens nog maar eens verstrengd. Nochtans waren die al niet min, na de aanslagen op de Twin Towers, na de shoebomber en na nog een paar andere incidenten. Toch glipte een man met explosieven op zijn lichaam op het vliegtuig van Amsterdam naar Detroit.

De Amerikaanse regering overweegt nu om overal bodyscanners te installeren. Ze zal ook de lijst met honderdduizenden mogelijke verdachten herzien. En als kers op de taart nemen de vliegtuigmaatschappijen zelf een aantal maatregelen: tijdens het laatste uur van de vlucht mogen passagiers hun plaats niet meer verlaten en mogen ze geen laptops of gsm’s meer gebruiken. Ook de tv-monitors waarop reizigers de vlucht kunnen volgen worden afgeschaft.

Ook Europese luchthavens doen hun duit in het zakje. Op Zaventem bijvoorbeeld moeten passagiers voor transatlantische vluchten zich drie uur van tevoren aanbieden en worden ze aan de gate nog een keer gefouilleerd. Op Schiphol wil men liever vandaag dan morgen de bodyscanner invoeren. Overigens wordt die daar al een tijdje op beperkte schaal getest.

Alleen jammer dat geen enkele van die maatregelen een aanslag zoals die op de vlucht naar Detroit zou verijdeld hebben. Geen enkel plan, dus ook geen enkel veiligheidsplan, is waterdicht. Dat geldt ook voor de bodyscanner die evenmin alles kan detecteren. Het is gewoon onmogelijk om elke reiziger (bijna letterlijk) tot op het bot te controleren. En wie lang genoeg zoekt, zal altijd wel ergens een gaatje vinden om door de mazen van het net te glippen.

Ondertussen lijken luchthavens en vliegtuigen steeds meer op een hedendaagse variant van de versterkte burcht. Dat is dan ook het voornaamste gevolg van de veiligheidshysterie die ook nu weer de kop opsteekt. Onze maatschappij wordt nog wat meer omgevormd tot een politiestaat. Het wordt vandaag normaal gevonden dat reizigers gefouilleerd worden, dat vingerafdrukken en andere biometrische data opgeslagen worden, dat persoonsgegevens te grabbel gegooid worden, dat iedereen als een verdachte behandeld wordt.

Terwijl de maatregelen dus hoe langer hoe absurder worden. Met een beetje kwaaie wil zou je zelfs beginnen denken dat dit soort mislukte aanslagen mee gesponsord wordt door de beveiligingsindustrie (of noem het angstindustrie). Want als er iemand garen spint bij dit soort hysterie, dan zijn het toch vooral de fabrikanten van het soort technologieën dat ons allemaal steeds nauwlettender in het oog houdt. Zij bieden technische surrogaat-oplossingen voor een probleem dat door de internationale politiek gecreëerd is en enkel via die weg kan opgelost worden. De zogenaamde “war on terror” wordt immers niet gewonnen met bodyscanners en een verbod om recht te staan tijdens een vliegtuigreis. De beste veiligheid is nog steeds een rechtvaardiger wereld.