[BBA 2014] EHBO – Eerste hulp bij oversharing

Uw kleintje ging net voor de eerste maal op het potje. Als fiere én digitale ouder gooit u het kiekje ervan meteen online, tot spijt van uw binnenkort opgroeiende puber die met tegenzin al de plaatjes uit het familiealbum digitaal zal moeten aanschouwen. Dat u met het online plaatsen van de foto’s ook meteen uw tiener ’s privacy ten grabbel gooide kwam zelden in u op. Dat uw zoon- of dochterlief geen virtuele anonimiteit meer zal kennen al evenmin. Toch doet zo een onschuldige foto meer kwaad dan goed.

Ouders die te veel delen over hun kroost op het internet. Het fenomeen heeft een naam: Sharenting (een samentrekking van sharing en parenting). Geen blog, tweet of facebookpagina is veilig voor de overijverige ouder die naar hartenlust leuke, grappige of gênante informatie deelt over de fratsen van zoon- of dochterlief. De grens tussen publiek en privaat lijkt te vervagen. En de kinderen, wat vinden zij zelf? Appreciëren kinderen die online documentatiedrift van hun ouders ook nog als ze oud genoeg zijn om te beseffen dat hun ganse kindertijd uitvoerig gedocumenteerd staat op het wereldwijde web? Pubers en tieners die zorgvuldig een eigen identiteit opbouwen, zij het nu fysiek of online, willen misschien niet geconfronteerd worden met beschamende foto’s uit hun kindertijd, die slechts met één muisklik voor iedereen zichtbaar zijn? En wat te zeggen als hun toekomstige baas de kiekjes onder ogen krijgt?

De nieuwe generatie ouders is ondertussen zo vertrouwd geraakt met sociale media, dat het vaak vanzelfsprekend lijkt om iedereen – zelfs vreemden – een online kijkje te gunnen in hun ontluikende ouderschap. Waar één foto nog onschuldig lijkt, zijn de nadelen en risico’s van “oversharing” dit vaak niet. Pedagogen schuwen de grove woorden niet: “sharents beroven kinderen van hun recht op privacy” of “kinderen horen zelf te beslissen over hun online identiteit”. Wat met hun recht op anonimiteit?

Aan elkeen kleeft het recht op privacy, ongeacht hoe oud je bent. Als eenieder het recht heeft om in anonimiteit op te groeien of op z’n minst om de keuze te maken wat over hem of haar mag worden gedeeld online, ontnemen sharents hun kinderen dan niet die fundamentele keuze? Volwassenen bepalen graag zelf wat er over hen online verschijnt, maar toch delen velen probleemloos foto’s van hun kinderen. Weegt onze privacy dan zwaarder door dan die van een ander – vaak ons eigen kind?

De drang naar bevestiging en aandacht is één van de voornaamste redenen waarom ouders het doen en laten van hun kinderen online delen. Sommige ouders willen dan weer hun ervaringen over het ouderschap met anderen delen of zijn gewoon op zoek naar gelijkgestemde verhalen en bondgenoten in de zware klus die het opvoeden van kinderen vaak met zich meebrengt. Anderen zien in sharenting dan weer het ideale middel om de lange afstanden te overbruggen die families vaak scheiden in een immer fragmenterende samenleving.

Wat de redenen ook mogen zijn, op zich is de neiging tot het documenteren van ons leven niets nieuws. Maar de drang naar het publiekelijk delen van al onze opgroeiende grillen en fratsen voegt echter een extra dimensie toe aan het fenomeen sharenting. Nog nooit werd zoveel belang gehecht aan de goedkeuring of voldoening van anderen.

Willen we onze kinderen de kans geven om op te groeien tot zelfbewuste individuen, in de fysieke wereld en online, dan dienen we hun virtuele anonimiteit intact te houden tot ze hierover zelf een keuze kunnen maken. Denk na over wat je deelt en ga in overleg met je kroost. Ze zullen jou hier later dankbaar voor zijn.

bba2013-no-transDeze column is van de pen van Caroline De Geest, juriste en beleidsmedewerker bij de Liga voor Mensenrechten. Ze schreef de column voor de Big Brother Awards 2014.

Meer info op bigbrotherawards.be