Terreurmaatregelen hebben onze democratie veranderd in een Veiligheidsstaat

OCAD mag dan nog het dreigingsniveau van 3 naar 2 verlaagd hebben. Maar voor Gaea Schoeters (en we moeten haar jammer genoeg gelijk geven) is het kwaad ondertussen geschied. De terreurmaatregelen hebben onze democratie ingrijpend veranderd in een veiligheidsstaat naar Israëlisch model. Niet voor de veiligheid, maar omdat politici van Nieuw Rechts er electoraal garen bij spinnen.

Een Veiligheidsstaat is snel gemaakt. Eigenlijk komt het neer op een herschikking van prioriteiten: het is een vorm van maatschappelijke ordening die veiligheid boven vrijheid, democratie en mensenrechten plaatst – want dat zijn luxeproducten. (…) Sinds 2014 is er een hele rist terreurmaatregelen door het parlement gejaagd: de uitbreiding van de wet op de bijzondere opsporingsmethoden, de PNR-richtlijn die de veiligheidsdiensten inzage geeft in de passagiersgegevens van alle internationaal verkeer, de wet op prepaid Simkaarten, de mogelijkheid tot het afnemen van nationaliteit, etc. Zo pleegden we, in naam van de veiligheid, een aanslag op de rechtstaat die veel doeltreffender was dan welke terreurdaad ook. Want op een gegeven moment is de rechtstaat zo uitgehold dat ‘ie weg is.

Voor die evolutie hebben onder meer Human Rights Watch en Amnesty International gewaarschuwd. Ze noemden de Belgische en Europese terreurwetten terecht disproportioneel: “elk op zich zijn ze problematisch, maar opgeteld komen ze neer op een totale vertrappeling van de Europese vrijheden.”

Een veiligheidsmodel “made in Israël”

Het resultaat is dat we helemaal opgeschoven zijn richting een veiligheidsdenken naar Israëlisch model. En dat gaat zelfs nog een paar stappen verder dan het opgeven van vrijheden en privacy voor een vermeende veiligheid.

“De veiligheidsstaat steunt niet alleen op het verkiezen van veiligheid boven vrijheid en boven privacy, maar ook op etnic profiling. Om het onveiligheidsgevoel van een deel van de bevolking weg te nemen, wordt een ander deel van de bevolking gestigmatiseerd en onderdrukt: de bevolking wordt op basis van etniciteit en/of religie opgedeeld in goedmenende burgers en individuen die een veiligheidsrisico vormen. Dat precies de frustratie die daaruit voortkomt de belangrijkste voedingsbodem is voor terreur, vergeten we. Het Israëlisch model invoeren komt neer op het opzeggen van het Europese multiculturele samenlevingsmodel; hoe willen we nog aan integratie werken als de hele moslimgemeenschap als een veiligheidsrisico wordt gezien? Hadden we die 120 miljoen om het leger op straat te houden niet beter besteed aan onderwijs, of preventie?”

Soldaten in het straatbeeld als verkiezingsaffiche

De boodschap is duidelijk. “We moeten zorgen voor vrede en niet voor veiligheid, want alleen vrede waarborgt veiligheid.” Ze citeert daarbij veiligheidsexpert Mena Bacharach die in de VPRO-documentaire ‘State of Alert’ aan het woord komt.

“Maatschappelijke problemen los je niet op met technologie en procedures, De echte oplossing schuilt in politieke dialoog: alleen vrede en welvaart waarborgen veiligheid.” Maar dat is veel minder lucratief, zowel voor de beveiligingsindustrie als voor de politici van Nieuw Rechts, die van veiligheid het verkiezingsthema hebben gemaakt waaraan ze hun electoraal succes danken. Daarom wil de N-VA de soldaten in het straatbeeld laten staan: niet voor de veiligheid, maar als verkiezingsaffiche. Om ons elke dag te herinneren aan de terreurdreiging, en zo onze irrationele angst in stand te houden.

De conclusie van Gaea Schoeters:

“70% van de Belgische burgers,” zei Minister Jambon in Tel Aviv, “is voor de terreurmaatregelen. Enkel een paar zonderlingen is ertegen.” Is dat zo? Willen we winkelen met een machinegeweer in onze nek? Willen we leven in de waan dat we een land in oorlog zijn, willen we dat onze kinderen zo opgroeien? En vooral: willen we voor de illusie van veiligheid onze grondrechten en verlichtingswaarden opgeven?

Neen dus. Geef ons maar die 30% “zonderlingen” van Jan Jambon die vinden dat veiligheid begint met vrijheid, democratie en mensenrechten.

Gaea Schoeters: Een veiligheidsstaat is snel gemaakt