Waarom camerabewaking geen goed idee is

Waarom wij camerabewaking in openbare ruimtes geen goed idee vinden:

  • Er is geen enkel bewijs dat bewakingscamera’s ook effectief misdrijven voorkomen.
  • Er is nauwelijks controle op plaatsing en gebruik van bewakingscamera’s.
  • Camerabewaking zet de deur open voor misbruiken.
  • Camerabewaking kost de gemeenschap veel geld.
  • Camerabewaking duwt de samenleving verder in de richting van meer repressie en controle en minder privacy.

Er is geen enkel bewijs dat bewakingscamera’s ook effectief misdrijven voorkomen.
Verschillende onderzoeken in het buitenland hebben aangetoond dat camerabewaking niet of nauwelijks bijdraagt aan het dalen van de misdaadcijfers. Zeker niet als het over zwaardere criminaliteit (zoals geweldsdelicten) gaat. Hoogstens zorgen de camera’s voor een verschuiving van de criminaliteit naar plekken buiten het zichtsveld van de camera’s.
Terwijl het net die zware criminaliteit is die meestal als argument aangehaald wordt om de camera’s te installeren, blijken de camera’s in de praktijk vooral ingezet te worden om zogenaamd asociaal gedrag (klein vandalisme, hondenpoep, wildplassen, …) tegen te gaan. Maar als camera’s hiervoor moeten dienen, dan kan je helemaal vraagtekens plaatsen bij de zin van zo’n duur systeem. Bovendien merk je ook hier dat de problemen zich gewoon verplaatsen.

Er is nauwelijks controle op plaatsing en gebruik van bewakingscamera’s.
In België is iedereen die een bewakingscamera plaatst, verplicht deze aan te geven bij de Privacycommissie. Maar de commissie moet zelf toegeven dat een heleboel camera’s niet aangegeven worden en dat ze over het personeel noch over de middelen beschikt om dit te controleren. Het zelfde geldt voor camera’s die niet voldoen aan de voorwaarden die door de Camerawet opgelegd worden.
In de praktijk is het ook zo dat iedereen die dat wil een camera kan plaatsen. Of er nu effectief problemen zijn of niet. Of een camera zinvol is of niet. Het doet eigenlijk niet ter zake. De aanvrager moet alleen doorgeven dat hij of zij een camera plaatst. Een motivatie hoort daar niet bij. Er worden met andere woorden nergens beperkingen opgelegd aan het installeren van bewakingscamera’s.

Camerabewaking zet de deur open voor misbruiken.
Beelden van bewakingscamera’s worden nog steeds bekeken en geïnterpreteerd door mensen en die zijn niet vrij van vooroordelen. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat het vooral jongeren en kleurlingen zijn die door de operatoren in het oog worden gehouden. Wie uiterlijk van “de norm” afwijkt, wordt sneller geviseerd en het zijn dan ook die groepen die ook sneller beboet zullen worden wegens overtredingen.
Ook vrouwen worden sneller geviseerd, maar dan om heel andere redenen. Bewakers (die zich het grootste deel van de tijd vervelen) gebruiken de camera’s regelmatig om als voyeurs vrouwen te bespionneren.

Camerabewaking kost de gemeenschap veel geld.
Aankoop, installatie, onderhoud, verouderde systemen vervangen, iemand om de beelden te bekijken, … Bewakingscamera’s kosten veel geld en nemen een serieuze hap uit het budget van steden en gemeenten. Die investeringen in bewakingscamera’s gaan bovendien ten koste van sociale maatregelen die aan de oorzaken werken en wel een effect op langere termijn kunnen hebben. Zoals het vrijwaren van sociale rechten, laagdrempelige openbare diensten, buurtwerkingen en ruimtes voor jongeren, …

Camerabewaking duwt de samenleving verder in de richting van meer repressie en controle en minder samenleving.
Bewakingscamera’s zijn tegelijk oorzaak en symptoom van een samenleving die steeds meer focust op controle en surveillance.