Facebook kwam deze week onder vuur te liggen nadat het de iconische foto van het ‘napalmmeisje’ van de website had verwijderd. Het beeld verscheen in een post van de Noorse schrijver Tom Egeland, waarin hij foto’s bespreekt die de oorlogsgeschiedenis hebben veranderd. De post werd door Facebook verwijderd en Egeland werd geschorst nadat hij tegen de verwijdering geprotesteerd had. De Noorse krant Aftenposten berichtte over het incident en gebruikte voor haar artikel dezelfde foto van Nick Ut. De krant kreeg vervolgens een verzoek van Facebook om de foto ofwel weg te halen ofwel wazig te maken vanwege de naaktheid. Nog voor de krant kon reageren, had Facebook de post van de krant echter al verwijderd.
Daarop publiceerde de Aftenposten op haar voorpagina een open brief aan Mark Zuckerberg. De krant klaagt daarin aan dat Facebook geen onderscheid maakt tussen kinderpornografie en oorlogsfoto’s en vooral dat de website ook kritiek censureert. Hij beschuldigt Mark Zuckerberg van machtsmisbruik in zijn rol als “’s werelds machtigste eindredacteur”. Hij merkt voorts op dat de foto uit 1972 en de media het debat in de VS over de Vietnamoorlog hebben beïnvloed. “Vrije en onafhankelijke media moeten informatie – en foto’s – delen die onaangenaam zijn.” En hij gaat verder: “De rechten en plichten van alle redacteurs mogen niet worden ondergraven door algoritmes die ontwikkeld zijn op jouw kantoor in Californië”. De krant eindigt de open brief met de bezorgdheid “dat ’s werelds belangrijkste medium de vrijheid beperkt in plaats van ze te vergroten, en dat dit af en toe gebeurt op autoritaire wijze.”
Facebook krabbelde uiteindelijk terug en liet weten dat het de foto toch toelaat: “We hebben beslist om het beeld terug te plaatsen op de plaatsen waarvan we weten dat het verwijderd was. Ook zullen we onze reviewsystemen aanpassen zodat het toegestaan is om de afbeelding ook in de toekomst te kunnen delen. Het zal even duren om onze systemen aan te passen, maar de komende dagen wordt het mogelijk om de foto te delen.”
Eind goed, al goed? Niet echt. Dat de foto alsnog toegelaten wordt, verandert niets aan twee fundamentele problemen met Facebook (en niet alleen met Facebook).
Probleem 1 is de macht die een multinational als Facebook (maar ook andere techgiganten) zich toeëigent
Probleem 2 is de beslissingsbevoegdheid die overgedragen wordt aan een algoritme.
- De volledige brief van Aftenposten kan je onder meer hier bij Aftenposten of hier in vertaling lezen.