The Guardian trok naar een winkelcentrum in Australië en kwam terug met een ronduit creepy verslag over gezichtsherkenning.
Shoppingcentra en winkelketens maken steeds meer gebruik van gezichtsherkenning om hun klanten te analyseren en “een betere winkelervaring aan te bieden”. Het Franse softwarebedrijf Quividi, een van de grotere spelers in de markt van gezichtsherkenningstechnologie, telt wereldwijd onder meer Telstra, 7-Eleven, Coca-Cola, oOH Media en HSBC bank onder zijn klanten. Ook het Australische Westfield maakt gebruik van de software van Quividi. Wie in één van de 41 Westfield shoppingcentra gaat winkelen, wordt gegarandeerd gefilmd door camera’s die in digitale reclamepanelen zijn weggestopt. De camera’s kunnen niet alleen met grote precisie leeftijd en geslacht van de klant bepalen. Ze proberen ook zijn of haar stemming te detecteren, opgedeeld in vijf categorieën van “zeer tevreden” tot “zeer ongelukkig”. Op basis van die gegevens krijgt de klant dan onder meer advertenties op maat geserveerd.
Uiteraard zijn volgens Westfield alle verzamelde gegevens anoniem. Het bedrijf maakt zelf een onderscheid tussen gezichtsdetectie en gezichtsherkenning. Detectie betekent dat “enkel” generieke informatie, zoals de leeftijd en het geslacht van een shopper, wordt verzameld en er geen gebruik wordt gemaakt van databanken voor fotomatching om te bepalen wie de klanten zijn. Maar dat neemt niet weg dat de technologie alles behalve onschuldig is.
In de eerste plaats omdat de gebruikte technologie de koppeling aan een databank voor gezichtsherkenning net een serieuze stap dichterbij brengt. Maar ook omdat in een land als Australië de privacywetgeving zo zwak is dat een winkelende klant zelfs niet op de hoogte moet worden gebracht dat hij of zij gefilmd wordt. Laat staan dat ze daar toestemming voor zouden moeten geven of dat filmen zouden kunnen weigeren.
Op dat gebied heeft Europa dankzij de GDPR een stapje voor. Hier moet een bedrijf als Quividi voldoen aan de striktere privacywetgeving, die burgers het recht geeft om hun persoonlijke gegevens te controleren, geïnformeerd te worden over het gebruik ervan en al dan niet toestemming te geven daarvoor. Dat plaatst potentiële klanten van Quividi op zijn minst voor een extra horde die ze moeten nemen als ze de technologie ook hier zouden willen toepassen.
Dat neemt niet weg dat er wereldwijd volop geëxperimenteerd wordt of zelfs als uitgebreid gebruik gemaakt wordt van gezichtsherkenningstechnologie. China is op dat gebied de koploper. In heel het land hangen naar schatting 176 miljoen bewakingscamera’s en veel daarvan beschikken over de mogelijkheid voor gezichtsherkenning. De technologie wordt volop gebruikt door de politie. Maar ook in de “cashless” winkels, waar het winkelend publiek producten kan kopen door eenvoudigweg hun gezicht te laten scannen. Ook geld afhalen of in een hotel inchecken gebeurt al met gezichtsherkenning. Alibaba en Guess experimenteren momenteel met een project genaamd FashionAI. Het project zou gezichtsherkenning in de spiegels van kleedhokjes plaatsen, zodat klanten zichzelf in outfits kunnen zien zonder ze aan te hoeven trekken. Maar ook andere landen zijn aan een inhaalbeweging bezig. In de VS testten Target en Walmart in hun winkels de technologie om winkeldiefstal en fraude te verhinderen. 7-Eleven loopt met plannen rond om de gezichtsherkenning te gebruiken “om trouwe klanten te identificeren”. En dan zijn er uiteraard ook nog Google en Facebook die al een paar jaar gebruik maken van gezichtsherkenning – in het geval van Facebook “om gebruikers hun online identiteit te laten beheren”.
Het wordt dus oppassen voor de dag dat ook hier gezichtsherkenning genormaliseerd wordt – net zoals dat eerder al met camerabewaking gebeurd is. David Paris van Digital Rights Watch waarschuwt:
“If we don’t do something about it, the technology will go down the path of eliminating any place where people aren’t surveilled. Unless we have a massive shift in the way data accumulation is governed and limited and protected, we’re in for a really dystopian way of living where we don’t get to escape those sorts of things.”
Are you being scanned? How facial recognition technology follows you, even as you shop