Slecht nieuws – Grondwettelijk Hof verwerpt bezwaar tegen vingerafdrukken op eID

Dat onze vingerafdrukken op de eID worden bewaard is volgens het Grondwettelijk Hof geen schending van de privacy. Een teleurstellende uitspraak voor iedereen die de grondrechten koestert.

Iedereen kent natuurlijk artikel 27 van de wet van 25 november 2018. Niet letterlijk natuurlijk, maar wel de bepaling die erin vervat zit dat elke nieuwe identiteitskaart die in België wordt uitgereikt voortaan twee vingerafdrukken moet bevatten. Een ideetje van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) dat door zijn opvolgers verder werd uitgewerkt en sedert 1 januari 2021 in alle gemeenten van toepassing is. Ondanks fel protest en weerwerk uit verschillende hoeken. Dat kwam er bondig samengevat op neer dat een dergelijke maatregel niet ethisch, niet proportioneel, niet wettelijk, niet vereist, niet veilig en niet goedkoop is. Het is met andere woorden een no go dat de vingerafdrukken van elke (onschuldige) Belg op de identiteitskaart terecht komen, alsof we plots allemaal potentiële criminelen zijn.

Grondwettelijk Hof verwerpt beroep

Een deel van dat weerwerk bestond uit een beroep dat werd aangetekend bij het Grondwettelijk Hof door het initiatief Stopvingerafdruk, de Liga voor Mensenrechten, de Ligue des droits humains, de Parti Libertarien en enkele particulieren. Meer dan anderhalf jaar na het indienen van het beroep heeft het Grondwettelijk Hof nu een uitspraak gedaan en het is verdomd slecht nieuws. Het Grondwettelijk Hof heeft het beroep tegen de vingerafdrukken verworpen.

Volgens het Hof is het registreren van de vingerafdrukken redelijk omdat het als doel heeft identiteitsfraude te bestrijden. Het wijst daarbij op enkele beperkende maatregelen zoals het feit dat er geen centraal register is waarin de afdrukken worden bewaard en dat ook na uitlezing de gegevens maximum drie maanden mogen bewaard blijven. Het arrest wijst er wel op dat het aan de uitvoerende macht is om de nodige technisch maatregelen te nemen om de beveiliging van de gegevens te verzekeren. Verder is het niet mogelijk om de gegevens te kruisen met andere data en kunnen de gegevens niet worden gelezen zonder medeweten van de betrokkene, omdat ze telkens vanaf de eID moeten worden gelezen.

Teleurstellend

Matthias Dobbelaere-Welvaert, initiatiefnemer van de campagne Stopdevingerafdruk reageert op twitter en bij Data News teleurgesteld op de uitspraak. “De teleurstelling is groot. We hadden minstens gehoopt dat er hierdoor ook prejudiciële vragen werden gesteld aan het Europees Hof van Justitie maar ook dat is niet het geval. Dan zou de zaak ook een Europese dimensie krijgen.”

Tegelijk ziet hij ook een paar, weliswaar kleine positief punten. “De politie mag de gegevens enkel uitlezen en niet bewaren. Ook blijft de GDPR van toepassing, terwijl de regering van oordeel was dat dat niet het geval was.” Ook het feit dat er een centrale databank uit den boze is – wat initieel de bedoeling was – is een plus. Het klinkt ongeloofwaardig, maar blijkbaar zijn het ontbreken van zo’n databank en het naleven van de GDPR voor het Grondwettelijk Hof voldoende reden om de wet niet strijdig te noemen met de privacy.

En nu?

Stopvingerafdruk wil nu samen met advocaat Geert Lenssens bekijken of ze het KB zelf nog kunnen aanvechten voor de rechtbank. Een tweede mogelijkheid is naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar dan moet de case juridisch onderbouwd kunnen worden én moeten daar voldoende budgetten voor zijn. Ook kan er opnieuw beroep worden aangetekend mocht er iets veranderen aan de huidige manier van werken – in het geval er bijvoorbeeld toch een centrale databank zou komen.