Ondanks expliciete ontkenning van de Federale Politie, blijkt dat deze toch gezichtsherkenningstool Clearview AI heeft gebruikt. Officieel heet het nu dat het “enkel voor tests” was. Minister Verlinden herhaalt dat het gebruik ervan illegaal is, maar voegde eraan toe dat “gezichtsherkenning zeker een interessante piste is om op termijn te gebruiken ter ondersteuning van de werking van de politie”.
De Federale Politie had verschillende keren formeel ontkend dat ze gebruik zou maken van Clearview, maar nu blijkt dat de software wel degelijk gebruikt werd, weliswaar voor “tests”. Clearview AI is de fel gecontesteerde gezichtsherkenningssoftware die onder meer gebruik maakt van miljarden foto’s die het bedrijf verzamelde via sociale media sites als Facebook en LinkedIn. Het COC, dat de politiediensten moet controleren, merkt nogmaals op dat het gebruik va de software illegaal is, of het nu om testen gaat of niet.
De bal ging begin 2020 aan het rollen toen Buzzfeed gelekte data publiceerde waaruit bleek dat Clearview AI haar gezichtsherkenningssoftware wereldwijd aan verschillende landen probeerde te slijten, waaronder ook aan België. Volgens die gegevens zou de Belgische politie tussen de 101 en 500 opzoekingen met de software hebben gedaan. Toen de federale politie de vraag kreeg of dit klopte, werd dat verschillende keren staalhard ontkend. Nu heeft minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken moeten toegeven dat de federale politie dus toch gebruik had gemaakt van Clearview AI. Volgens minister Verlinden ging het “slechts” om twee rechercheurs bij de federale politie die in oktober 2019 bij een vergadering van Europol aanwezig waren en daar toegang kregen tot “een proeflicentie die voor een beperkte periode geldig is”. Clearview zou op die vergadering gepresenteerd zijn door het FBI en door de aanwezige rechercheurs uitgetest zijn met foto’s van de rechercheurs zelf en foto’s van gevallen uit een ander land die bij de taskforce zijn onderzocht. De minister voegde er nog aan toe dat de software niet structureel gebruikt wordt door de Belgische politie, maar dat “gezichtsherkenning zeker een interessante piste is om op termijn te gebruiken ter ondersteuning van de werking van de politie”.
Naast de leugens van de federale politie, is het toch ook dat laatste zinnetje dat weinig geruststellend is. Onder meer het Controleorgaan op de Politionele Informatie (COC) heeft er al verschillende keren op gewezen dat gebruik van dit soort software illegaal is. Wat ons betreft geldt dat evenzeer als het “slechts” over tests gaat. Er is toch ook niemand die het in zijn hoofd zal halen om illegale zaken toch maar even uit te testen, ook al weet je heel goed dat het wettelijk niet toegelaten is. Stalkerware gebruiken? Oh maar het was maar even om te testen hoe dat werkt. Nu ja, we hebben in het verleden al meer gezien dat politiediensten er blijkbaar vanuit gaan dat er voor hen andere normen gelden, zeker als het over de introductie van nieuwe technologieën gaat. Remember het experiment met automatische gezichtsherkenning op de luchthaven van Zaventem. Ook dat was “slechts een test”, maar die werd wel stopgezet toen onder meer het COC erop wees dat het project in strijd was met de wet.