Leestips: spyware en gezichtsherkenning

Afgelopen weekend verschenen verschillende artikelen in de media die de discussie rond privacy en surveillance verder op scherp stellen. Twee keer de duistere kanten van technologie, met de Predator spyware en de verontrustende tech voor gezichtsherkenning. Samen met ‘Je gezicht is nu van ons’, het pas verschenen boek van Kashmir Hill, bieden ze meer dan genoeg leesvoer nu het buiten steeds vroeger donker wordt.

Spyware | De Predator Files

De Standaard publiceerde de Predator Files, een internationaal onderzoek naar Europese bedrijven die autoritaire regimes bevoorraden met digitale achterpoortjes, die van elk toestel een krachtige spionagetool kunnen maken, gericht tegen dissidenten. Pegasus kwam al eerder in beeld; dit keer heet het programma Predator, software die infiltreert in de telefoons van zijn doelwitten. De EU heeft de verkoop van dat soort software strikt gereglementeerd, maar de Predator Files onthult hoe Europese bedrijven zulke cyberwapens hebben verkocht aan dictators, met de passieve medeplichtigheid van verschillende Europese regeringen. Een nieuw hoogtepunt in de race naar buitensporige surveillance werd onlangs bereikt door de Intellexa-alliantie: een samenwerkingsverband van verschillende Europese bedrijven waarlangs Predator-software werd geleverd aan autoritaire staten. Activisten, journalisten en academici werden het doelwit van Predator, net als Europese en Amerikaanse ambtenaren.

Gezichtsherkenning | Je gezicht is nu van ons

Van de pen van Kashmir Hill verscheen recent het boek Your Face Belongs to Us (Nederlandse vertaling: Je gezicht is nu van ons). Hierin duikt de Amerikaanse journaliste in de wereld van gezichtsherkenning. Met in een van de hoofdrollen uiteraard Clearview AI, het Amerikaanse bedrijf dat een paar jaar geleden door Hill zelf in de schijnwerpers werd gezet. Voor wie het zou vergeten zijn: Clearview beschikt over een gigantische database van gewone burgers  met miljarden foto’s die ze van Facebook, Instagram en co haalde, met bijbehorende namen en persoonlijke data. Die beelden werden en worden gretig gebruikt door verschillende (Amerikaanse) politiediensten maar ook door privé-bedrijven. Ook de Belgische politie moest overigens toegeven dat het de software had uitgeprobeerd, ook al was en is dat illegaal in België. Meer dan terecht, om redenen die ook Kashmir Hill aanhaalt.

“Privacy is een belangrijke waarde in onze maatschappij en we hebben ruimten nodig waar we veilig zijn en niet 24 uur per dag bespied worden door camera’s van de overheid, winkels of buren. Het is prima dat de politie bij zware verdenkingen toegang heeft tot bepaalde informatie, maar ik wil niet in een wereld leven waar letterlijk iedereen een potentiële verdachte is. Het is een glijdende schaal: voordat je het weet, word je door camera’s in de gaten gehouden omdat je te veel wc-papier gebruikt op een openbaar toilet. Dat is het grote gevaar: steeds meer controle, zoals in China al gebeurt.”

Helemaal pessimistisch is Hill niet en daarvoor verwijst ze vooral naar het belang van een strikte privacywetgeving. Iets waar iedereen die zich zorgen maakt over dit soort evoluties, moet blijven benadrukken. Zonder sterke privacywetten en controles op de naleving ervan kan het alleen bergaf gaan met onze privacy en anonimiteit en dus ook met onze rechten en vrijheden.

Het boek Je gezicht is nu van ons. Een real-life thriller over een ontwrichtende technologie van Kashmir Hill is verschenen bij de nieuwe uitgeverij POM – website