Morgenmiddag, woensdag 12 september 2018, stemt het Europees Parlement over een nieuwe wetgeving voor auteursrechten. Dat nieuwe voorstel mag je op zijn zachtst gezegd controversieel noemen. Vooral artikel 13 van het voorstel is fel omstreden. Daarin wordt een uploadfilter voorgesteld als oplossing voor ongewenste informatie online. Het is natuurlijk nonsens om te denken dat dit soort internetfilter ook effectief zal werken. Maar het vormt wel een gevaarlijke beperking van wat je online mag zeggen, horen en zien.
Burgers, maatschappelijke organisaties, academici en het bedrijfsleven zijn het er vrijwel unaniem over eens dat het uploadfilter moet worden geschrapt. Nu is het nog kwestie van de EU-parlementairen daarvan te overtuigen. Ook jij kan daar je steentje aan bijdragen. Op Save Your Internet vind je de contactgegevens van alle nederlandstalig Belgische europarlementairen. Bel ze, mail ze, stuur ze een rechtstreekse tweet. Whatever, als je maar laat horen dat er voor jou geen andere optie is dan stemmen tégen een uploadfilter.
Niet dralen, maar doen!
- Meer info over het voorstel en de internetfilter vind je onder meer bij Bits of Freedom en EDRi.
- Datapanik ondertekende mee een open brief van 15 Belgische middenveldorganisaties met een oproep aan Belgische EU-parlementairen om tegen een uploadfilter te stemmen. Lees hier de open brief (pdf) (een initiatief van Nurpa). Er is ook een Franse en Engelse versie beschikbaar.
Waarom een uploadfilter een slecht idee is
Bits of Freedom zette een tijdje geleden al op een rijtje waarom een uploadfilter een wel heel slecht idee is.
- Filters zijn bijzonder slecht in het herkennen van de context en legitiem gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Zo’n filter maakt dus vaak fouten (en daar zijn nu al talloze voorbeelden van).
- Het fouten maken gaat misschien wel volautomatisch; voor jou als uploader is het indienen van een klacht een stuk meer werk. Voor dat proces is geen goed mechanisme in plaats. En zelfs wanneer het je lukt je upload online te krijgen zal het vaak mosterd na de maaltijd zijn.
- Op steun van de platforms hoef je niet te rekenen. Het wetsvoorstel dwingt hen namelijk tot risicomijdend gedrag: als zij aansprakelijk gesteld kunnen worden voor jouw uploads, zullen ze het zekere voor het onzekere nemen en liever teveel dan te weinig censureren.
- Uiteindelijk leidt de combinatie van falende technologie, risicomijdende platforms en de onzekerheid voor jouw als gebruiker tot een grote aanslag op jouw vrijheid van meningsuiting.
- Daarnaast zal ook deze wet zal niet bestand zijn tegen function creep. Als het aan Europese beleidsmakers ligt, is zo’n internetfilter ook prima geschikt om “ongewenste” content of uitingen te blokkeren. Ook hier zien we al voorbeelden van. Het internetfilter dat in Spanje werd uitgerold in de strijd tegen illegale goksites, bijvoorbeeld, werd in oktober 2017 ingezet om het referendum te ontregelen.
Negen misvattingen
Zowel vertegenwoordigers van de copyright-lobby als bepaalde Europarlementariërs beweren dat burgers verkeerd geïnformeerd worden over artikel 13. Ter opheldering maakte Joe McNamee voor EDRi een punt-voor-punt analyse van de aangenomen tekst en verheldert hij enkele misvattingen die momenteel rondgaan. Bits of Freedom zorgde voor de vertaling.
Misvatting 1: “Artikel 13 slaat alleen op Google en Facebook.”
Het is zeer onduidelijk beschreven om welke bedrijven het gaat. Europarlementariër Axel Voss, de grootste aanjager van artikel 13, zei zelfs op de Duitse tv (Zapp, NDR TV, 13 juni 2018) niet eens zeker te weten of Google en Facebook er wel onder vielen en dat het aan het Hof van Justitie zal zijn om de reikwijdte van de richtlijn te interpreteren.
Misvatting 2: “Dit gaat alleen maar over video’s en muziek”
Artikel 13 gaat over allerhande content die je maar kunt uploaden: tekst, afbeeldingen, muziek, audiovisueel materiaal en zelfs choreografieën.
Misvatting 3: “In de tekst wordt geen melding gemaakt van uploadfilters”
De tekst verwijst naar:
- “Maatregelen waarmee werken of ander materiaal onbeschikbaar gemaakt kan worden wanneer dat inbreuk maakt op auteursrechten of gerelateerde rechten” (artikel 13.1): dit komt neer op een uploadfilter
- relevante informatie verstrekt door rechthebbenden (artikel 13.1a): dit komt neer op een lijst van te filteren bestanden
- de implementatie van doeltreffende technologieën (overweging 38): dit komt neer op een uploadfilter.
Misvatting 4. “Het voorstel vermeldt dat het Handvest van de grondrechten van de EU gerespecteerd dient te worden in de overeenkomsten tussen rechthebbenden en internetbedrijven”
Het handvest is bindend tussen lidstaten en de Europese commissie. Het is niet van toepassing op afspraken tussen private partijen.
Misvatting 5. “Er zullen geen persoonsgegevens door de filters worden verwerkt.”
Volgens het voorstel dient er een mechanisme voor klachtenafhandeling te zijn. Maar hoe kunnen gebruikers bezwaar maken dat hun werk gefilterd wordt als het onmogelijk zal zijn om de klager te koppelen aan het gefilterde materiaal?
Misvatting 6. “Memes vallen er niet onder”
De uitzonderingspositie van parodie binnen het auteursrecht is in de verschillende EU landen verschillend vormgegeven en in sommige lidstaten helemaal niet van toepassing. Daarom zullen memes zonder twijfel onder het voorstel vallen en, als het voorstel in zijn huidige vorm wordt aangenomen, door zeer gebrekkige algoritmes worden gefilterd.
Misvatting 7. “Overeenkomsten moeten passend en evenredig zijn”
Dit is zeker waar, maar voor wie dan? Begrijpelijkerwijs moeten ze passend en evenredig zijn voor partijen die betrokken zijn bij die overeenkomsten – gebruikers zijn daar echter geen partij in!
Misvatting 8. “De tekst stelt een mechanisme voor klachtenafhandeling verplicht”
Artikel 13 maakt duidelijk dat internetbedrijven hun eigen voorwaarden op kunnen leggen. Die bedrijven hebben daarmee twee keuzes: ze kunnen toegeven dat content van rechtswege gefilterd is en een ingewikkeld en duur klachtenapparaat optuigen, óf ze kunnen filteren op basis van hun eigen algemene voorwaarden en zich zodoende dat geld uitsparen. Een zinnig systeem voor klachtenafhandeling zullen ze niet invoeren.
Misvatting 9. “Er is geen sprake van een algemene monitoringsplicht”
Een algemene verplichting om alle uploads te doorzoeken op miljoenen teksten en audiovisuele bestanden is wel degelijk een algemene monitoringsplicht.